Schilderij Jan van Gemert
Bas Beckers uit Hengelo kwam als kind regelmatig over de vloer bij Jan van Gemert. Hij ging dan mee met zijn vader, die kunstenaars bezocht als ambtenaar van de Beeldende Kunstenaars Regeling. Beckers mocht dan vaak een kunstwerk van Jan meenemen. Hij heeft er tientallen in zijn bezit. Eén van die werken schonk hij aan heemkundekring De Kommanderij Gemert. Het betreft een houten paneel van 76 bij 35 centimeter uit 1954. Waarschijnlijk is het onderwerp een herinnering van Jan van Gemert aan zijn tijd toen hij in Deurne woonde. Zijn eigen woning is destijds door een bombardement vernietigd, maar het schilderij toont waarschijnlijk het bombardement op het kasteel van Deurne.
Jos Smeets schonk de heemkundekring een boekje dat Jan van Gemert maakte met de titel ‘Wees gegroet Maria’. Daarin illustreert Jan van Gemert het levensverhaal van Jezus met tekeningen in zijn expressionistische stijl en vertelt er in zijn eigen handgeschreven tekst het verhaal bij. Er is maar één exemplaar van het boekje, dat Jan ooit schonk aan de vader van Jos Smeets, René Smeets die oprichter en directeur was van Academie voor Industriële Vorminggeving in Eindhoven (tegenwoordig de Design Academy) waar Jan van Gemert als eerste een diploma behaalde.
Om door het boekje te bladeren klik hier: Boekje Wees gegroet Maria_Jan van Gemert
Heemkundekring krijgt glas-in-loodraam Schoofs
Jan Brans en zijn vrouw Willemien hebben heemkundekring De Kommanderij Gemert een glas-in-loodraam geschonken van de Gemertse glazenier Peter Schoofs. Het raam krijgt een plaatsje voor een groot raam in de trappenhal van de Heemkamer aan de Ruijschenberghstraat.
Brans had van 1969 tot 1998 een schilder- en glasherstelbedrijf aan de Nieuwstraat in Gemert. De Komschool aan de Schoolstraat was één van zijn klanten. Boven de voordeur zat een glas-in-loodraam dat was gemaakt door Peter Schoofs, voorstellende Jezus die les gaf aan kinderen in een schoolbank. Maar toen de ruit begin jaren zeventig van de vorige eeuw voor vijfde keer stuk ging, vond schoolhoofd Piet de Bok het welletjes. Hij vroeg aan Brans of die het door een veel goedkoper matglas kon vervangen.
Jan Brans nam het kapotte glas-in-loodraam mee naar huis en gooide het onherstelbare deel van de ruit weg. Eén paneel bleek echter wel te redden. Hij liet de Helmondse glas-in-loodzetter Slegers een kapot ruitje van het gezicht van Jezus vervangen en heeft het paneel daarna meer dan vijftig jaar in zijn huis opgehangen. Jan en Willemien Brans waren echter bang dat de ruit na hun dood ook bij het oud vuil zou verdwijnen. Daarom zochten ze contact met de heemkundekring, die het graag in ontvangst nam.
Het echtpaar Brans heeft samen met heemkundekringvoorzitter Leo Holleman het raam in het trappenhuis uitgezocht, waar het werk wordt opgehangen.
Tevens schonk het echtpaar Brans een pentekening van Van Kessel van hun voormalige winkelpand aan de Nieuwsstraat in Gemert.
BIJ DE FOTO: Voorzitter Leo Holleman van de heemkundekring (links) neemt het glas-in-loodraam van Peter Schoof in ontvangst van het echtpaar Jan en Willemien Brans.
Publicatiedatum woensdag 8 januari 2025.
Jaarprogramma 2025 op deze website
Heemkundekring De Kommanderij Gemert heeft voor 2025 zoals elke jaar weer een jaarprogramma opgesteld. Sommige activiteiten zijn nog onder voorbehoud, omdat die moeilijk ver van te voren te plannen zijn. Als de geplande activiteit niet door kan gaan, komt er een vervangende activiteit. Maar dan ligt in het jaarprogramma in elk geval de datum vast. Het jaarprogramma op de website is actueel, dus voor wijzigen kijk vooraf even in de agenda op deze site. Om het programma te bekijken klik hier.
Publicatiedatum woensdag 1 januari 2025
Verrassend veel toehoorders bij lezing Jan Timmers
De lezing van Jan Timmers met het thema ‘Over mensen en de Peelrandbreuk’ op donderdagavond 31 oktober werd verrassend druk bezocht. Het is vooraf altijd moeilijk in te schatten hoeveel geïnteresseerden een lezing bijwonen, maar het gemiddelde bezoek ligt rond 25 personen. Timmers kreeg echter ruim zestig toehoorders, ook niet Gemertenaren. Er moesten in de refter van Nazareth zelfs extra stoelen worden aangesleept.
Timmers stelde zijn gehoor niet teleur. Hij vertelde over de breuklijnen in de aardkorst in Oostbrabant en Noordlimburg. Daarvan is de Peelrandbreuk met zijn talloze zijbreuken de belangrijkste. TNO vindt nog altijd nieuw breuken, ook in de Gemertse bodem, vertelde Timmers. Ook het effect van die breuken op de waterhuishouding en op het leven in deze streek kwam ruimschoots aan bod.
Begrippen als wijst en sprenk en slenk en horst werden door Timmers aan de hand van kaarten en foto’s uitvoerig toegelicht. En zo werd duidelijk verklaard dat de wonderbare bron van het bedevaartoord Handel eigenlijk helemaal geen wonder is.
BIJ DE FOTO: De lezing van Jan Timmers met het thema ‘Over mensen en de Peelrandbreuk’ trok veel toehoorders.
Publicatiedatum vrijdag 1 november 2024.
Het bleef droog tijdens de ‘walking’ Verhalentafel
De verhalentafel van heemkundekring De Kommanderij Gemert stond op woensdag 25 september in het teken van de bevrijding. Het was de twaalfde Verhalentafel waarin herinneringen worden opgehaald aan een maatschappelijk thema, maar het was de eerste keer dat de deelnemers gingen kijken op plekken waar de collectieve herinnering aan gebeurtenissen het duidelijkst was.
Even zag het er naar uit dat vanwege het buiïge weer ook deze Verhalentafel binnen gehouden moest worden. Maar na een korte inleiding in zorgcentrum Ruijschenbergh was het droog en konden de ruim twintig deelnemers toch de geplande wandeling over het Ridderplein maken.
Onder leiding van Simon van Wetten en Ad Otten bezochten ze memorabele plekken uit de Tweede Wereldoorlog op en nabij het Ridderplein. Er werd stilgestaan bij de slachtoffers van 11 mei 1940, toen 500 Gemertenaren door de Duitsers gegijzeld werden op en om de kiosk. Op die eerste bezettingsdag waren bij die actie vijf doden te betreuren.
Ook werd de bominslag van 5 oktober 1944 op het Borretplein gememoreerd. Bomscherven veroorzaakten schade aan het gemeentehuis en andere gebouwen in de omgeving, waarvan nog altijd sporen te zien zijn. De rondgang eindigde bij de Vredesmaagd van Charles Eyck voor het kasteel. In het grandcafé van zorgcentrum Ruijschenbergh werden aan de hand van foto’s nog herinneringen opgehaald. Enkele deelnemers aan de Verhalentafel hadden de oorlog nog als kind meegemaakt en vertelden interessante anekdotes uit de oorlog.
Leerlingen van het Commanderij College gaan van de verhalen nog een podcast maken.
BIJ DE FOTO: Ad Otten vertelt tijdens de Verhalentafel bij de Stolperstein van sergeant Paul van Oostveen hoe die daar in de Kasteellaan om het leven kwam.
Om dit onderwerp te bekijken op Omroep Centraal KLIK HIER
Publicatiedatum woensdag 25 september 2024.
Heemkundigen bekijken opgravingen kasteel
Een delegatie van Heemkundekring De Kommanderij Gemert was op maandag 23 september uitgenodigd door kasteeleigenaar Bas van de Laar om te komen kijken naar de opgravingen. Blootgelegde funderingen van vroegere bebouwing worden door archeologen zorgvuldig in kaart gebracht.
Wat tegenwoordig boven de grond te zien is, is een donjon uit het midden van de zestiende eeuw, een poortgebouw uit 1607, een hoofdburcht uit de eerste helft van de achttiende eeuw en een vleugel die in 1907 is gebouwd door de paters jezuïeten. Veel oudere gebouwen die er stonden sinds 1400 zijn in de loop der tijd gesloopt. Maar de funderingen zitten nog in de grond. De huidige hoofdburcht is gebouwd op de fundamenten van het oorspronkelijke kasteel.
Van bewaard gebleven tekeningen en uit documenten is wel bekend wat er vroeger stond op het kasteelcomplex van de Duitse Orde. Maar voor archeologen is het interessant om nu ook de stille getuigen in de bodem in kaart te brengen. In deze fase van het onderzoek vinden deskundigen het nog te vroeg om conclusies te trekken.
OP DE FOTO: Van links naar rechts Ad Otten, Harry Slits en voorzitter Leo Holleman van heemkundekring De Kommanderij Gemert. Uiterst rechts kasteeleigenaar Bas van de Laar.
Publicatiedatum maandag 23 september 2024.
Veel belangstelling voor heemkundekring
Veel bezoekers van Gemert Mèrt lieten zich op zondag 8 september informeren over heemkundekring De Kommanderij Gemert. Maar tot meer leden heeft dat niet direct geleid.
Wel liep de verkopen van boeken goed. De verkoop van de speciale uitgave van Gemerts Heem naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van de brandweer onder de titel ‘Vol Vuur’ viel enigszins tegen. Maar veel mensen gaven aan dat ze het misschien nog gingen kopen bij de VVV of bij Bruna. Dan hoefden ze het niet op de markt mee te sjouwen. Bovendien brengt de brandweer de special ook zelf in omloop.
Ook konden mensen stemmen over de vraag of de vereniging ‘heemkundekring’ moet blijven, of verder gaat als ‘erfgoedvereniging’. De vraag kwam op, omdat heemkundekringen in de buurt meer jonge leden hebben gekregen sinds ze zich ‘erfgoedvereniging’ noemen. Met de uitslag van deze enquete is de heemkundekring weinig opgeschoten, want de uitslag was nagenoeg fifty-fifty.
Wat positief was, is dat bestuursleden van onze heemkundekring volop in gesprek konden gaan met bezoekers van Gemert Mèrt. Daardoor hebben ze goed kunnen uitdragen wat de heemkundekring doet en daardoor de vereniging onder de aandacht kunnen brengen van een breed publiek. Hoewel veel mensen verrast positief reageerden op de activiteiten van de kring, leidde dat niet direct tot meer leden. Maar veel bezoekers bleken dan ook uit Helmond, Bakel, Boekel of Beek en Donk te komen. En tja, die hebben hun eigen heemkundekringen.
FOTO: De kraam de de heemkundekring op Gemert Mèrt.
Publicatiedatum zondag 8 september 2024.
Stem op heemkundekring
Ook dit jaar kunt u heemkundekring De Kommanderij Gemert weer financieel steunen via Rabobank ClubSupport 2024. De Rabobank ondersteunt met deze actie elk jaar clubs in de samenleving financieel. Ook dit jaar mogen de leden van Rabobank Peel Noord weer hun stem uitbrengen op hun favoriete club voor de verdeling van dit ‘coöperatieve dividend’. De stemmen zijn dus geld waard. Hoe meer stemmen er op een club uitgebracht worden, hoe meer geld deze ontvangt.
Het lukt Heemkundekring Gemert al jaren om in de top van favoriete clubs van Gemert te eindigen. Vorig jaar mocht de heemkundekring uit deze actie 531 euro ontvangen.
Dit jaar staat de stemperiode van de ClubSupportactie open van 2 tot en met 24 september. Leden van de Rabobank krijgen automatisch bericht hoe en wanneer zij hun stem kunnen uitbrengen. Het doel van de Heemkundekring dit jaar is educatie. Heemkundekring De Kommanderij Gemert heeft hiervoor onder andere de Academie Gemert Vorstendom opgericht.
Boekje Vol Vuur gepresenteerd
Voorzitter Leo Holleman van heemkundekring De Kommanderij Gemert bood dinsdagavond 27 augustus de eerste exemplaren van het boekje ‘Vol Vuur’ aan aan de brandweer Gemert-Bakel. Dat gebeurde in de brandweerkazerne aan de Cortenbachstraat in aanwezigheid van een afvaardiging van de brandweer en van de heemkundekring.
‘Vol Vuur’ is verschenen onder redactie van Gemerts Heem, het huisorgaan van de heemkundekring, en geschreven door Simon van Wetten. Het is uitgegeven door de heemkundekring in samenwerking met de brandweer naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de brandweer. In ‘Vol Vuur’ wordt vooral ingezoomd op de afgelopen 25 jaar en daarmee is het boekje een vervolg op het boek ‘Elke seconde telt’ dat in 1999 eveneens werd uitgegeven door de heemkundekring en is geschreven door Ad Otten.
Voor leden van de heemkundekring verschijnt het boekje als themanummer van Gemerts Heem nummer 3, jaargang 2024. Niet-leden kunnen de extra druk met dezelfde inhoud, maar met aparte omslag en de titel ‘Vol Vuur’ à 9,50 euro kopen in de losse verkoop. Het boekje is te koop onder meer aan de kraam van de heemkundekring tijdens Gimmert Mèrt op zondag 8 september.
FOTO: Voorzitter Leo Holleman van de heemkundekring (rechts) biedt het boekje ‘Vol Vuur’ aan aan Joris van de Vossenberg, voorzitter van de personeelsvereniging van de brandweer Gemert-Bakel.
Om dit onderwerp te bekijken op Omroep Centraal KLIK HIER.
Publicatiedatum dinsdag 27 augustus 2024.
Heemkundekring neemt afscheid van Hans Vedder
Een delegatie van het bestuur van heemkundekring De Kommanderij Gemert nam op dinsdag 4 juni afscheid van directeur-bestuurder Hans Vedder van woningbouwstichting Goed Wonen. Bij die gelegenheid bood voorzitter Leo Holleman aan Vedder namens de heemkundekring het boek Gemerts Erfgoed aan. Dat gebeurde tijdens de afscheidsbijeenkomst van Vedder in cultuurhuis De Eendracht. Vedder is zeer begaan met cultureel erfgoed, waar hij als woningbouwer altijd zeer zorgvuldig mee omging.
Hij betrok de heemkundekring altijd bij projecten waar het erfgoed in het geding was, zoals de kerk Gerardus Majella op de Berglaren. Hij luisterde daarbij goed naar de argumenten van de heemkundekring, wat leidde tot een ontwerp voor een woongebouw waarin de ideeën van architect Jan de Jong uit de jaren vijftig behouden bleven. Ook beloofde hij dat in het nieuwe woongebouw het door kunstenaar Charles Eyk ontworpen beeld De Vredesmaagd terugkeert, dat jaren in de kerk stond. Verder stond hij open voor de wens van de heemkundekring om in het nieuw aan te leggen park rond de kerk werk van Gemertse kunstenaars te tonen.
Bij de foto: Voorzitter Leo Holleman overhandigt Hans Vedder namens de heemkundekring het boek Gemerts Erfgoed.