Wat is het landboek

In de inventaris van het archief van de gemeente Gemert is het Landboek opgenomen onder inventarisnummer 414 en ondergebracht onder het kopje “verponding”. Het Landboek werd in 1717 inderdaad aangelegd als basis voor de inning van grondbelasting. Alle grondeigenaren werden in principe aangeslagen naarmate de oppervlakte van de gronden die ze in hun bezit hadden. In het Landboek vindt je echter alleen bij hoge uitzondering geldbedragen genoemd die als grondbelasting betaald moesten worden. Het Landboek bevat “slechts” alle percelen grond die particulieren in eigendom hadden met daarbij de vermelding van de oppervlakte van die percelen. In de volgorde, waarin de grondpercelen werden bezocht, kregen die percelen een nummer. Verder werd de naam van de eigenaar vermeld en tenslotte de oppervlakte van het perceel. In tabel 1 is opgenomen op welke datums er werd gewerkt en welke perceelsnummers werden “afgewerkt”.

Na afronding van deze inventarisatie was de basis voor de inning van de grondbelasting gelegd. Naast het Landboek werd, overigens meteen daarna, een ander register aangelegd, waarin de grondeigenaren werden genoteerd met daarbij alle nummers van de percelen waarvan zij eigenaar waren. Dit register heeft inventarisnummer 415 in het gemeentearchief en wij zullen het hier het Grondeigenarenregister noemen. Op basis hiervan kon worden bepaald welk geldbedrag elke grondeigenaar schuldig was.