Nationaal Archief, Archief Hof van Holland, 7280
Nationaal Archief, archief Hof van Holland, Inventaris nummer 7280
Index en transcriptie: Jan Timmers
In dit inventarisnummer is een flink aantal stukken opgenomen. Het lijkt erop dat het gaat om stukken die verband houden met de confiscatie in 1648 door de Staten Generaal van goederen in de Meierij van Den Bosch, die eigendom zijn van geestelijke instellingen binnen de meierij. Bij het verzamelen van deze stukken, die waarschijnlijk afkomstig zijn uit het Commanderij archief, ging men er kennelijk van uit dat Gemert tot de meierij behoorde.
De archiefstukken zijn gefotografeerd en genummerd P1270509 t/m P1270646. De foto’s zijn hier niet opgenomen. Er is een korte inhoudsopgave en delen zijn getranscibeerd.
Het betreft een aantal stukken die gaan over het gasthuis van Heesch en beneficien van een altaar in de kerk van Heesch (foto’s P1270510 t/m P1270581
Vanaf foto P1270582 t/m P1270601 staan inkomsten van de kapellen in Nistelrode en Vorstenbosch en ook uit goederen in Herpen, Beek bij Aarle en Dinther.
Vanaf P1270602 staan inkomsten uit beneficies in Bakel en Deurne , incl Bruheze (Brouwhuis).
P1270604 t/m P1270606 bevat een akte van 20 april 1392 over de schenking van een erfrente door Art Stamelaert van Bruheze aan het altaar van Caterina in de kapel van Bruheze uit het gehele goed van Bruheze (een of twee curtes!).
P1270607 t/m P1270610: een akte van 17-7-1399 met daarin de broers Wouter Spiering en Goyart van Gemert, die tienden van Gemert overdragen aan de abt van Echternach.
P1270611 t/m P1270640 onder andere een akte van 1509 over een visitatie van de kerk van Bakel en een uittreksel uit een register van het dekenaat Woensel betreffende de kerken van Bakel en Deurne; Staat van inkomsten van de koster van Bakel (proevebroden, smalle tiend van Liessel, …); Inkomsten uit het altaar van St Jan Baptist en Antonius in de kerk van Bakel 1585, 1617.
De hiernavolgende tekst is een transcriptie van de foto’s genummerd P1270641 t/m P1270643. Het bevat inkomsten van de Kapel van Handel. Er wordt onder meer verwezen naar vermeldingen in een cijnsregister.
Kapel van Onze Lieve Vrouw van Handel onder Gemert
Renten van die Haendelse capel wiens altaer gedediceert is in honorem virginis beate Marie Sancti Cornelijs Lamberts et Anthonij ende is dedicatis maendachs nae Pinxten gelt jaerlix chijns vuijten ackerken ii .. iii ort outs dat is i st i ort folio 71 opt chijnsboeck ende moet rector sondachs nae St Anthonis vigilias leefen ende jaerghetijt laeten vercondighen en doen van Aert van Plees ende sijn ouders vide fol 70.
In den iersten Leonaert Gielis van Strijbosch 1 malder rogge
Peter Genen 2 mud rogge
Peter Joosten ende Thomass Joosten vi vaet rogge
Daer van gelt die weduwe Peter Joosten 4 vaet rogge
Ende Thomas Joosten 2 vaet rogge
Frans Lamberts die Schoenmaeker 6 vaet rogge
Jan Joris 1 malder rogge
Henrick Willems alias Erdens vuijt eenen acker die Aert van Plees gegeven heeft aenden Vondervoirt et tenetur legere? Rector vigilias dominica post Anthony pro ut in litteris de dato 1481.
Dierck Henrickx van Baekelt ierst Henrick Ruelens gelaeten anno 1489 – 21 dec.. van Bartholt van Huesden 9 vaet rogge
Jan van Helmont die Schrenwreke 2 vaet rogge
Hanrick Jans van Boort 1 malder rogge
Daer van eenen bosch brieff by die heylich geest de dato 1468 nyet los
Anna Peter Joesten 2 vaet rogge
Leytghen Hillen erfsge(?) vuijt huis ende hooff aenden heij 2 vaet rogge
Est redinubile(?) 12 petres, singulas ad 18 st
Joest Maessen met Peter Ansems Koenen … ende Peerken
die suster vujt die .. vander Rennen 1 vaet rogge
Jan van Doirnen kynd. 1 mud rogge
Dat ackerken aen die nieu molen grot ontrent xxxiiii roen gelt jarlix iii gl
Dat bemtgen inde Campen ontrent 36 roenen
het een eijnt schietende op die hoge Arlense bemden met meer anderen plech te gelden xv st
Die hiel renten der capelle sijn 6 mud rogge 10 vt 2 gl 5 st behalven den offer ende moet die capelle in reparatie haben off onderhouden
Et ego Arnoldo Thomae presbiter presens rector capelle de Haendel scripsi mea manu
(En ik, Arnold Thomassen, priester, huidige rector van de kapel van Handel, schreef dit eigenhandig)
Opmerking: Arnold Thomassen werd in 1606 benoemd tot rector van Handel. Hij moest een lijst opstellen en overleggen van de inkomsten en waarschijnlijk is dat dit korte register. Het dateert dan van 1606 of kort daarna.
Een volgend stuk betreft inkomsten uit meerdere kapellen van de Commanderij.
Het betreft foto’s genummerd P1270644 t/m P12706446
Register der renthen end estkumpsten der Capellen van Handell
Memoria beneficiorum et capellanisu
Capelle van Onse L Vrouwe van Haendel ende Gemert
In de marge is toegevoegd: D. Jois Peters est possessor huius beneficii (Heer Jan Peters is eigenaar van dit beneficie)
De capelle op Brauhese onder Bakelt. Rector est Dominus Henricus de Gemert canonicus Endhoviensis ende approbatie van Hare Ho:Mo: verkregen 1650
De capelle op Vorstenbosch ende Laer onder Nistelroij is geconferert aen den sone van D: Jacobus Anthonius predicant tot Leckerlandts
De capelle van Liessel onder Doirne , ende Veltheuvel mede onder Doirne is geconfereet aen Joannes Middagh student in Den Haghe
Item een beneficie ofde altare Beate Marie in ecclesia de Nistelroij
Item een beneficie ofde altare St Catarine ende ius patronatus van de rectoor te stellen in het gasthuys tot Heesch; dese drie beneficia sijn .. begeven aen den sone van D. Anthonius voersijdt
Item het beneficium van St Jan ende St Antonus in de kerck van Bakel is vergeven aen Laurenss Conuricx seu altaris aldaer de Marie
Item het beneficium van St Anthonius ende Sebastiaen in de kerck (3 mudde)
(in de kantlijn: Crucis et Anna) Item van St Peter ende Paulus (3 mudde) ende dat van St Catarine (5 modios) in de kerck van Dorne sijn vergeven aen Arnolt van Woestenhoven iongman studerende in de Haghe
Item tot Gemert sijn twe hondert daler in gelden op de inwoonder achtervolgende de protocol in gelde daer den landcommaneur iaerlix aengelegt waeraf den pastor van vuijt ende den pastoor van Haren elc een plag te hebben 150 gl ende nu aen D. .. Petri ende St Anthonius beijde indenten geappliceert
Deze bovenstaande alinea is geheel doorgestreept en in de kantlijn is toegevoegd:
Dae den ontfanger Petersem dese rente goederen heeft aen geslagen maer in derdaet gene beneficium sijn, noch in der bisschop vuijt geapprobeert geweest.
Item de custerie van Bakel en Dorne daer af sijn de documenten in handen van mijn heer Raesfelt gestelt voer vier iaren geleden
Item die bursen tot Gemert die alle drie iaers veranderen waeraf domine entencio pred. In Geldorp, den custer van Erp(?) (in de kantlijn toegevoegd: ende Iohan Middagh) ende van Gemert elc over een burse toegeseyt is maer sijn dat Larentius Schulius ontfanger van der bursen aen sine swagers geconfereert.
Op de achterzijde:
Beneficia Gemert Dorne et Bakell Nistelroij Heesch