GH-2009-04 Wapen Predikheren

Ad Otten

Aan de voorgevel van Binderseind 2 is een paar maanden geleden een spiksplinternieuw wapenbord gehangen. Iedereen met het Gemertse een beetje vertrouwd zal het meteen beschouwen als iets van ‘het Gemert eigene’. Wit-zwart met een gouden randje, dat staat toch immers voor de kleuren van Gemert? Ja, dat wel, maar het betreft hier het wapen van de Dominicanen, ook wel bekend als de Predikheren. Zij vestigden op deze locatie in 1639 hun uit ‘s-Hertogenbosch door de Geuzen verdreven klooster met een naar de Markt van Gemert gerichte kloosterkapel. In de roerige periode van de Tachtigjarige Oorlog was Gemert Vrijstaat voor deze kloosterlingen hun vrijhaven.

Zij brachten ook een wonderbaar beeld van Maria met de Rozenkrans mee naar Gemert dat al meteen vele pelgrims trok. In 1643 bestond het klooster behalve een kapel al uit drie huizingen en een brouwerij met hof en boomgaard. Nog hetzelfde jaar kreeg het nieuwe klooster het recht om ook zelf novicen aan te nemen en niets leek een nieuwe bloeiperiode van dit van oorsprong Bossche klooster nog in de weg te staan. Na de Vrede van Munster werd Gemert echter bezet door de Geuzen en werden ook hier kerken en kloosters in beslag genomen en gesloten.

De predikheren vertrokken in 1649 noodgedwongen naar Mechelen en toen Gemert na veertien jaar procederen haar soevereine rechten herkreeg kwamen zij slechts terug als leraren aan de Latijnse School. Hun klooster in Gemert, zo was door de Duitse Orde met Den Haag overeengekomen, werd beschikbaar gesteld voor de Gereformeerde godsdienst en zo kreeg Gemert in haar centrum een ‘Geuzen-eiland’, dat we nu kennen als “d’n Engelenburcht”. Stichting Gemert Vrijstaat bracht het wapen van de Dominicanen terug aan de gevel als herinnering aan een bijzonder stukje Gemertse geschiedenis.