GH-2016-04 Vaandel Gemertsche Wielerclub anno 1897

Ad Otten

Het hangt keurig netjes ingelijst in het Café Op d’n Akker (Prins Bernhardlaan 15-19) beter bekend als “Bij d’n Hap” ofwel “Zaal Verhappen”. een prachtig wit-zwart vaandel met het oude gemeentewapen van Gemert en met gouddraad geborduurd de tekst “Gemertsche Wielerclub” en het jaartal 1897. In het gemeentearchief op zoek naar meer informatie blijkt er in de ‘Collectie Gemertana’ een klein dossiertje te bestaan met de in 1909 Koninklijk goedgekeurde statuten van de op 4 juli 1897 bij De Keizer opgerichte wielerclub en ook de vanaf januari 1909 keurig netjes bijgehouden notulen.
In deze archiefstukken kom je allerhande apartigheden tegen van deze wielerclub. Het doel van de club is ‘het wielrijden te Gemert en omstreken te bevorderen’. Alle leden komen uit de gegoede burgerij. Inschrijvingsgeld, contributie en boetes zijn navenant. Nieuwe leden worden met gesloten briefjes geballoteerd. er zijn werkende leden (voornamelijk jongemannen), honoraire leden en begunstigers. Het bestuur bestaat uit vijf leden dat elk jaar wordt gekozen uit de werkende leden. een president, commissaris, secretaris, penningmeester en kapitein. De laatste is een echte wegkapitein. Hij regelt de op gezette tijden (op zondagen) te houden clubtochten, waaraan alle werkende leden verplicht zijn deel te nemen op straffe van een geldboete. De kapitein bepaalt ook de rijorde en geeft ook de bevelen aan een jaarlijks te kiezen hoornblazer. Het negeren van een bevel van de kapitein wordt bestraft met 25 cent. elke veertien dagen wordt er vergaderd en bij niet-verschijnen komt ook dát je te staan op een boete (10 cent). Het niet-verschijnen op de jaarvergadering kost zelfs 50 cent. Behalve een hoornblazer wordt elk jaar ook d’n drapeaudrager oftewel de vaandrig gekozen. en daarmee zijn we in feite weer terug bij het “bij d’n Hap” ingelijste vaandel.
Vermeldenswaard is verder nog dat in juni 1909 het koperen jubileum wordt gevierd met een bloemencorso op de fiets en allerhande wedstrijden waaronder zelfs een wedstrijd wie het langzaamst kan rijden. Voor vijftig gulden is een weiland gehuurd van kasteelhoevenaar Piet de Louw, terwijl de Paters Jezuïeten de Kasteellaan ter beschikking stelden. Alles voor de duur van zeven dagen. er is dan een heuse wielerbaan aangelegd, een tribune en een overkapte kiosk getimmerd, terwijl voor opluistering en deelname aan de festiviteiten en de wedstrijden respectievelijk muziekkorpsen en buitendorpse rijwiel- en turnclubs zijn uitgenodigd. Op de 20ste juni 1909 wordt het een feest van jewelste onder leiding van president Willem van Kemenade, wapenhandelaar en zoon van de notaris, (weg)kapitein Henri Corstens, winkelier en tabak- en snuiffabrikant, en niet te vergeten secretaris Henri swinkels, bierbrouwer. De prijs voor de mooist versierde groep gaat naar Wielerclub Bakel en de prijs voor het verstkomend gezelschap is voor Wielerclub Velocitas uit Hilvarenbeek.
Vóór 1915 moet een Gemertse wielerclub een vast baantje hebben aangelegd op de Dribbelei, waar zelfs dames hebben gewielrend en waarover pastoor-deken Van Beek heel erg ‘lillik’ moet hebben gedaan. Dit moet welhaast ‘onze’ club geweest zijn. In de notulen treffen we in 1909 in elk geval al tenminste één met name genoemd vrouwelijk honorair lid aan: Jeanette de Hezelaer uit Erp.