kunstschilder
Nicolaas Winteroy (of Nicolaas Winteroij) werd geboren te Waalwijk op 13 mei 1803 als zoon van Johannes Winteroy en Elisabeth van Spyck. Bij zijn huwelijk op 4 mei 1839 woont hij in Gemert. Hij zou hier blijven wonen tot 27 mei 1882 toen hij naar Gilze Rijen verhuisde. Hij overleed op 5 december 1890 te Lith.
Nicolaas Winteroy is een kunstschilder die in de 19de eeuw bekendheid kreeg als schilder van portretten en religieuze taferelen. Men beschouwde hem als een middelmatige kunstschilder. Ook zijn vader schilderde. Zijn vader was van beroep kuiper, maar maakte zich verdienstelijk als amateur-schilder. Op een tentoonstelling in Haarlem in 1825 en in Den Haag in 1827 exposeerde hij: het portret van Prins Frederik, een mansportret, een interieur en de Onthoofding van Johannes. Hij woonde in 1839, ten tijde van het huwelijk van zijn zoon Nicolaas, in Gemert.
Om het vak te leren bezocht Nicolaas de kunstacademie van Antwerpen, waar hij onder sterke invloed kwam van de school van Rubens. Hij schilderde zoals hij het had geleerd: laat romantisch. Opvallend is bij zijn verschillende portretten het mooie rood, dat hij gebruikte voor de bekleding van de stoelen en de kleding van zijn figuren. Hij schilderde figuurvoorstellingen, christelijk religieuze voorstellingen en portretten. Nicolaas Winteroy was, evenals Lambert van den Wildenberg in Eindhoven, actief in het vervaardigen van kruiswegstaties in kerkgebouwen. Hierin was veel werk omdat rond 1840 van bisschoppelijke zijde het aanbrengen van kruiswegstaties in kerken werd gepropageerd.
Nicolaas Winteroy trouwde te Uden op 4 mei 1839 met Maria Elisabeth (van den) Grootenacker. Haar vader, Joannes Andreas Grootenacker, was ‘medicine doctor’ ofwel huisarts te Uden, evenals haar grootvader te Helmond. Haar grootmoeder, Joanna Scheij, was een dochter van de Bakelse molenaar Hendrik Scheij en Anna van Geldrop. Mede door dit huwelijk werd de familie Grootenacker zeer gefortuneerd en door zijn huwelijk met Maria Elisabeth Grootenacker werd Nicolaas Winteroy eveneens een welgestelde man. Maar hij kreeg het niet allemaal voor niks. Van zijn kinderloos gebleven schoonzus Louisa Grootenacker kregen zij naast een erfdeel de rente van een lening van vier honderd gulden, maar daarvoor moesten zij wel haar hond levenslang in de kost verzorgen!
Nicolaas Winteroy en zijn vrouw Maria Elisabeth van den Grootenacker woonden in de Nieuwstraat (nummer 5) en in 1842 blijkt hij in de Kerkstraat te wonen op nummer B 433, daar waar nu het café ‘De Heren van Gemert’ is gevestigd.
Nicolaas Winteroy gaat samen met zijn vrouw op 5 juli 1882 bij hun dochter Louisa Antonia Agnes en schoonzoon Christoffel Kuijl in Gilze Rijen wonen. De dochter en schoonzoon vertrekken op 2 oktober 1884 naar Helmond en Nicolaas en Elisabeth vertrekken kort daarna, op 5 februari 1885, naar Helmond. De dochter en schoonzoon keren op 18 april 1887 terug naar Gilze Rijen, via Oosterhout. Nadat Maria Elisabeth Grootenacker op 26 november 1886 te Heel of Panheel komt te overlijden, verhuist Nicolaas op 6 december 1886 als weduwnaar naar Lith. Hij neemt zijn intrek bij zijn zoon Alphons, die daar als onderwijzer werkzaam is en overlijdt vier jaar later, op 5 december 1890, op 87-jarige leeftijd.
Werken:
– Kruiswegstaties in de Sint Janskerk van Gemert. In 1970 waren er van de veertien staties er nog twaalf over, waarvan één gerestaureerd.
– Twee altaarschilderijen in de Sint Leonarduskerk van Beek.
– Kruiswegstaties in de Sint Leonarduskerk van Beek.
– Kruiswegstaties in de Sint Agathakerk van Boekel.
– Twee altaarschilderijen in de Sint Agathakerk van Boekel.
– (waarschijnlijk) schilderijen met religieuze taferelen in de kerk van Lith.
– De aanbidding van de herders, in 1970 bij paters Kapucijnen in Handel.
– Sint Jans Onthoofding (of van zijn vader) voor 1825, te Soerendonk;
– Portret van Koning Willem I (1772-1843) in Noord Brabants Museum;
– Portret Nicolaus van den Braak, (1842) abt van Berne te Heeswijk 1837-1842.
– Portret Adrianus Manni, (1866) abt van Berne te Heeswijk 1859-1867;
– Portret Andreas van Laarhoven, (1868) abt van Berne te Heeswijk 1867-1870.
– Portret Henricus van den Brand, (1868) pastoor van Engelen, later abt van Berne te Heeswijk (1871 -1873).
– Portret Henricus de Dubbelden, pastoor van Gemert (1800-1834), apostolisch vicaris
– Portret Jacobus Cortens, (1865) rector/pastoor van De Mortel 1822 -1861.
– Portret Cornelis van Kemenade, (1867) notaris/burgemeester Beek en Donk, zie voor afbeelding Ad Otten e.a., Met zegel en stempel, BGG 33 (2012) pag. 97.
– Zelfportret Nicolaas Winteroy (1803 – 1890).
– Portret Maria Elisabeth Grootenacker, (1804 – 1888) vrouw van Nicolaas Winteroy.
– Portret Alphons Winteroy, (1845 – 1917) onderwijzer te Lith.
– Portret Theodorus Scheutjes (1804 -1868), eerste pastoor (1845-1868) van de Sint Wilibrordusparochie te Milheeze.
– (waarschijnlijk, of mogelijk van Lambertus van den Wildenbergh) Portret Wilhelmus van den Heuvel (1823-1895) 1862 gedateerd, in Kasteel Geldrop, Stichting Kasteel Geldrop
– (waarschijnlijk, of mogelijk van Lambertus van den Wildenbergh) Portret Paulina Kouwenbergh (1827-1888) 1862 gedateerd, in Kasteel Geldrop, Stichting Kasteel Geldrop
Stamboom:
I. Johannes Winteroy, kuiper en amateur kunstschilder, gedoopt te Diessen 13 maart 1762 en overleden te Gemert 8 juni 1845, 83 jaar oud. Zoon van Nicolaas Winteroy en Maria Catharina Cauwenbergh.
Johannes trouwt met Elisabeth van Spijck, gedoopt te Tilburg 1 mei 1763 als dochter van Adriaan van Spijck en Elisabeth van Drunen, overleden te Tilburg 07 november 1812, waarbij haar broer Andries van Spijck, slager te Tilburg, aangifte deed.
Meerdere kinderen, onder wie:
II. Nicolaas Winteroy, schilder, gedoopt te Waalwijk 13 mei 1803 en overleden te Lith 5 december 1890.
Trouwt te Uden 4 mei 1839
met Maria Elisabeth Grootenacker, gedoopt te Uden 4 september 1804 als dochter van Joannes Andreas Grootenacker, medicine docter te Uden, overleden te Uden 26 november1838 en Joanna Maria Vloers uit Antwerpen, dochter van Martinus Fredericus Vloers en Maria Josepha Xaveria Potteau, overleden te Uden 30 juli1833. Joannes Andreas Grootenacker was te Helmond gedoopt 10 januari 1751 als zoon van Theodorus Joannes Grotenacker, medicine doctor van Helmond en Joanna Scheij, molenaarsdochter, zij trouwen te Bakel 26 mei 1748. Maria Elisabeth Grootenacker overleed in Heel of Panheel 26 november 1886.
Kinderen:
1. Johanna Maria Eugenia Winteroy, geboren te Gemert 16 juni 1840, in 1876 waarschijnlijk genoemd als Jansje, erfgenaam van haar tante Louisa (van den) Grootenacker, weduwe van Johannnes Kuijper, medicine doctor (Notariaat Uden 18-02-1876).
2. Louisa Agnes Antonia Winteroy, geboren te Gemert 20 april 1841 en overleden te Breda 16-10-1927, waarschijnlijk kinderloos.
Trouwt te Gemert 23-05-1882
Christoffel Kuijl, touwslager/stoker, zoon van Petrus Eugenius Wilhelmus Kuijl, touwslager, ged. ca. 1809, Zundert en overleden 26 september 1869 te Gilze en Rijen en zijn moeder Maria Smeekens, ged. ca. 1803, Chaam, en overleden 04 december 1880 te Gilze en Rijen. Christoffel is overleden te Breda 31-05-1927.
3. Rosa Maria Carolina Winteroy, geboren te Gemert 13 april1842 en overleden te Gemert 23 augustus 1842.
4. Johannis Carolis Hubertus Winteroy, geboren te Gemert 18 februari 1843 en overleden te Gemert 22 maart 1843
5. Ludovicus Maria Alphonsus Winteroy geboren te Gemert 15 februari 1844 en overleden te Gemert 17 juni 1844.
6. Alphonsus Maria Aloisius Winteroy, onderwijzer, geboren te Gemert 20 januari 1845 en overleden te Lith 15 juli 1917.
Trouwt met
Henrica Houtkamp dochter van Hendrik Houtkamp en Jantje Banken, overleden te Lith op 1 april 1940. Met kinderen.
7. Marie Julie Therese Winteroy, geboren te Gemert 26 januari 1846 en overleden te Gemert 7 augustus 1846.
8. Joannes Hubertus Winteroy, geboren te Gemert 17 november 1847.
PvdE
(Aanvullingen en correcties zijn van harte welkom!)
Bronnen:
– M.H.J. Pennings, Nicolaas Winteroy, een kunstschilder, die in Gemert leefde en werkte, in Gemerts Heem, 1970, nummer 40, pag. 3 – 9.
– H. van Bavel, Nog een portret van Nicolaas Winteroy ontdekt, in Gemerts Heem, 1971, nummer 43, pag. 2 – 4.
– http://www.biografischportaal.nl/persoon/46390590
–http://www.historici.nl/retroboeken/vdaa/#source=aa__001biog24_01.xml&page=326&size=800&accessor=accessor_index
Scheen 1969-1970, Scheen 1981, p. 588 (als: Winteroij, Nicolaas;)