Straatnamen C

Christoffelweg (Elsendorp); Naamgeving in de volksmond voordat in 1956 door de gemeenteraad officieel werd vastgesteld St.-Christoffelstraat (zie daar).

Churchill-laan; In de wijk Berglaren (later ook in de wijk Oliekelder) is gekozen voor straatnamen die zijn gehecht aan ‘bestuurders’ uit Gemerts verleden. Churchill (en Kennedy) zijn de uitzonderingen die de eerder genoemde regel bevestigen. Sir Winston L.S. Churchill, Engels staatsman 1874-1965. Kort na diens overlijden werd de sedert 1953 in Gemert bestaande Berglarenstraat ingekort en ontstond de nieuwe straatnaamgeving Churchill-laan, waarmee de gemeente eer wilde brengen aan één der belangrijkste leiders van het geallieerde offensief tegen Nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. (GR 29-1-1965).

Citadelweg (De Mortel); genoemd naar een omstreeks 1920 in de Mortelse Peel gebouwde boerenwoning die de naam op de gevel droeg van “Citadel”. (GR 27-7-1967; 13-11-1986)

Cleefswitseweg (Elsendorp); Genoemd naar het landgoed in de omgeving van deze weg. Cleefswit als naam van een daar ter plaatse gelegen ven, komt al voor op achttiende-eeuwse kaarten van de Gemertse Peel. In het Landgoed Cleefswit zijn de contouren van het oude ven nog goed herkenbaar. De Cleefswitseweg, gelegen in het verlengde van de van Gemert-dorp komende Rooye Hoefsedijk volgt deels het sedert 1665 bestaande tracé van de weg Gemert-Oploo door de nog onontgonnen Gemertse Peel. Zie ook: Rooye Hoefsedijk (GR 27-7-1967)

Commandeur; In 1992 werd de winkelpassage gebouwd die de naam kreeg van “Commandeur”, een naamgeving die in het centrum van Gemert heel vertrouwd klinkt. De commandeur was met zijn ‘hofhouding’ immers meer dan vier eeuwen achtereen de hoofdbewoner van Gemerts kasteel. Hij was de plaatsvervanger van de Landcommandeur van de Balije AldenBiezen der ridderlijke Duitse Orde, die vanaf de middeleeuwen tot de Franse bezetting (1794) de soevereine vrijheer was van Gemert. Commandeurs en landcommandeurs dienden als hoge opper-officieren (luitenant-kolonel, generaal, veldmaarschalk) in geallieerde legers die christelijk Europa moesten beschermen tegen de oprukkende islam. De Duitse Orde stond deswege in Europa in hoog aanzien en het verklaard ook waarom Gemert bijna zes eeuwen dezelfde landsheer behield. In het achterland van de winkelpassage ‘Commandeur’ herinneren veel straatnamen aan Teutonische ridders die in het verleden als commandeur of anderszins in Gemert de scepter zwaaiden. Zie: Aldenbiesenstraat, Cortenbachstraat, Einattenhof, Grootmeestersstraat, Teutonenhof, Van Loestraat, Virmundtstraat, Wachtendonkstraat en Wassenaarstraat. (GR 21-1-1993)

Commandeurstraat; Een in 1931 ingevoerde straatnaam die in 1953 het veld moest ruimen voor Julianastraat. Maar in 1992 kwam ‘de commandeur’ terug in het straatnamenbestand van Gemert als de naam voor de winkelpassage tussen Nieuwstraat en Grootmeestersstraat-Vroonhof. Zie: Commandeur.

Cortenbachstraat; In de wijk Molenakker is in 1953 besloten om nieuwe straatnamen te kiezen die refereren aan leden van de Duitse Ridderorde die van 1200 tot 1800 in Gemert de dienst uit maakten. Ivan van Cortenbach werd in 1410 landcommandeur van Alde-Biezen en was in die kwaliteit tevens Vrijheer van Gemert. Iwan was een belangrijk man binnen de Duitse Orde. Een tijdlang verving hij zelfs de grootmeester in Pruisen en hij was ook de vertegenwoordiger van de Duitse Orde op het Concilie van Bazel (1417). Voor de ontwikkeling van Gemert is hij van grote betekenis geweest. Onder zijn ‘heerschap’ werd immers het kasteel gebouwd en werden de plannen uitgewerkt voor een zelfstandige parochie en de bouw van een nieuwe kerk, die deel uit ging maken van de Commanderij Gemert. Cortenbach zorgde ook voor een grote regionale invloed van de Commanderij. Hij verwierf verschillende patronaatsrechten van parochies in Oost-Brabant en hij zorgde ervoor dat zijn jongste broer trouwde met de erfdochter van Helmond. Tot diep in de zeventiende eeuw bleven de Cortenbachs als kasteelheren van Helmond bevriend en verwant aan de kasteelheren van Gemert. ‘Onze’ Ivan van Cortenbach was behalve landcommandeur van Alden Biesen en Vrijheer van Gemert ook raadsheer van Filips de Goede, de in Brussel residerende hertog van Bourgondië. Cortenbach overleed in 1434. [bron: J.Corstjens, Iwan van Cortenbach landcommandeur van Alden-Biesen, in: Gemerts Heem 1989 nr.1] (GR 2-3-1953)

A – BCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWZ