Het molenhuis bij De Bijenkorf

Voor opmaak met illustratie in pdf: klik hier

A d G e u r t s e n S i m o n v a n We t t e n

Een momentopname uit tijden van weleer. Ruim een eeuw geleden banjerde een fotograaf door de gewassen om een juiste kijk op molen De Bijenkorf en drie personen te verkrijgen. Het zijn wellicht een vader en twee dochters die op een zondagmiddag het pad bewandelden dat vanaf de Deel (vrijwel op dezelfde plaats als waar nu de toegangsweg naar D’n Elding begint) met een wijde bocht naar de Pandelaar liep.

 Datering en situering
 
De foto valt redelijk nauwkeurig te dateren. Immers, De Bijenkorf is in 1907 opgebouwd en in het hoekje naast het huis is nog niets te zien van het pandje dat de linkerflank van De tien Geboden vormde, net naast het pad naar ’t Slotje. Die huizenrij is in 1925 gebouwd. Wie weet was op die stille zondagmiddag héél in de verte iets van het kanongebulder van de Eerste Wereldoorlog te horen, want om en nabij die tijd is de foto gemaakt. Degene die zijn statief en camera het veld in  sjouwde, stelde de lens scherp in de richting van de scherpe bocht naar rechts, daar waar de Deel de Molenbroekse loop passeert.

 Het molenhuis

Naast de molen is zeker ook het huis een blikvanger. Het stond er al voordat de molen er was en werd bewoond door fabrieksarbeider Martinus van der Wijst.1 Toen de Udense molenaar Adrianus Coppens de in de Zaanstreek afgebroken, uit 1665 daterende molen De Veenboer in D’n Elding liet herbouwen, kocht hij ook maar meteen het huis van Van der Wijst en verschafte zich op die manier een molenhuis. Of Coppens het ooit bewoond heeft, is maar zeer de vraag, want hij wijzigde al heel snel zijn plannen; hij emigreerde naar Canada.

Andries Verstappen werd de nieuwe mulder, én ook de bewoner van het molenhuis, gedurende een periode van tien jaar. In 1920 deed hij huis en molen over aan Antoon Verheijen, die tot dan toe de molen in Dinther had laten draaien. En misschien is hij dat wel blijven doen, want nog in hetzelfde jaar verkocht hij De Bijenkorf en het molenhuis door aan Frans de Vocht. Ook deze Frans was geen blijvertje; in 1921 deed hij de bedoening over aan Jan Johannes Peeters, molenaar te Schijndel. Deze Jan is wél heel lang de mulder op D’n Elding geweest.

Veertig jaar later, in 1960, werd Piet Gerrits uit De Rips de nieuwe eigenaar. Nog eens negen jaar verder in de tijd verkeerde de molen in een dusdanig slechte staat, dat Gerrits besloot de molen voor één gulden over te doen aan de gemeente, die daarmee de verplichting op zich nam om De Bijenkorf te laten restaureren.2 Die gulden schijnt overigens nog steeds niet betaald te zijn.3

Rond 1974 is die restauratie begonnen. Het was toen al duidelijk dat er een nieuwbouwwijk achter de molen zou verrijzen en dat betekende dat het hele gebied een totaal ander aanzien kreeg. Het oude molenhuis is toen afgebroken.

 Noten:

1. Op de kadasterkaart van 1912, sectie K, hebben molen en huis de nummers 1313 en 1314.
2. Een uitgebreid artikel over de geschiedenis van molen De Bijenkorf kunt u terugvinden in GH 2017, no. 2.
3. Dit volgens Ida, weduwe van Piet Gerrits.

De oude foto van molen De Bijenkorf met rechts op de achtergrond het molenhuis. G E

Het molenhuis zoals Piet Kuppens het vastlegde op een schilderij.

Plattegrond (schematisch).

Het molenhuis aan de straatzijde. In 1967 stond het er nog.